Ποια μανιτάρια συλλέγονται στον Βόρειο Κύπρο;

Στην Κύπρο, η σεζόν της «ήσυχης συγκομιδής» ξεκινά τον Οκτώβριο, μετά τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές, και ολοκληρώνεται με την άφιξη του κρύου, δηλαδή τον Ιανουάριο. Αυτές είναι οι περίπου ημερομηνίες για τα περισσότερα εδώδιμα μανιτάρια στην Κύπρο. Οι μορχέλες, για παράδειγμα, εμφανίζονται τον Απρίλιο και μόνο για τρεις εβδομάδες.

• Κανόνες συλλογής μανιταριών
• Είδη εδώδιμων μανιταριών
• Συχνές ερωτήσεις

Όπως γνωρίζουμε από τα σχολικά μαθήματα φυσικής ιστορίας, τα μανιτάρια χωρίζονται σε εδώδιμα, υπό όρους εδώδιμα, μη εδώδιμα και δηλητηριώδη. Έχουμε ήδη αναφερθεί στα δηλητηριώδη μανιτάρια.

Κανόνες συλλογής μανιταριών

Οι Κύπριοι συλλέγουν κυρίως λακτάριους (γαλακτομανίτες), που διατίθενται προς πώληση με την έναρξη της εποχής. Αν θέλετε να τα μαζέψετε μόνοι σας, θυμηθείτε μερικούς βασικούς κανόνες:

• συλλέγετε μόνο μανιτάρια που γνωρίζετε πολύ καλά·
• αν συλλέγετε υπό όρους εδώδιμα, βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε πώς να τα μαγειρεύετε σωστά·
• μαζεύετε μανιτάρια με τα χέρια ή με μαχαίρι, αποφύγετε τη χρήση εργαλείων όπως τσουγκράνες ή φτυάρια – σεβαστείτε τη φύση.

Εδώδιμα μανιτάρια στη Βόρεια Κύπρο

Σουίλλος ο κοκκώδης (Suillus granulatus)

Στην Κύπρο είναι διαδεδομένο το είδος Suillus granulatus· φυτρώνει σε ομάδες, κυρίως κάτω από πεύκα και κέδρους. Το καπέλο του είναι κυρτό ή επίπεδο, συχνά γλοιώδες ή κολλώδες στην αφή, με χρώμα από κιτρινοκαφέ έως κοκκινωπό-καφέ. Ο υμενοφόρος του είναι σωληνοειδής. Η σάρκα του είναι λευκή ή κιτρινωπή και δεν αλλάζει χρώμα όταν κοπεί.

Λακτάριος ο νόστιμος (Lactarius deliciosus)

Το πιο δημοφιλές μανιτάρι στον τοπικό πληθυσμό. Εμφανίζεται σε ομάδες σε κωνοφόρα δάση, σε γρασίδι και βρύα. Το καπέλο έχει έντονο πορτοκαλί χρώμα, με αποχρώσεις από ανοιχτές έως σκούρες. Έχει βαθούλωμα στο κέντρο και καθώς μεγαλώνει γίνεται πιο χωνοειδές. Ο υμενοφόρος του είναι πτυχωτός. Η σάρκα είναι κιτρινοπορτοκαλί, συμπαγής, όπως και ο γαλακτώδης χυμός που γίνεται πράσινος όταν κοπεί. Συχνά συγχέεται με το Lactarius torminosus, του οποίου ο χυμός είναι λευκός και το καπέλο έχει έντονη τριχοφυΐα.

Βωλίτης ο εδώδιμος (Boletus edulis)

Ανήκει στο γένος Boletus και θεωρείται ένα από τα πιο πολύτιμα εδώδιμα μανιτάρια. Το όνομά του προέρχεται από το γεγονός ότι η σάρκα του δεν αλλάζει χρώμα όταν κοπεί. Αν και είναι διαδεδομένος στην Ευρώπη, στη Βόρεια Κύπρο δεν είναι τόσο κοινός — βρίσκεται κυρίως σε ορεινές περιοχές με δρυς.

Ρούσουλα λευκή (Russula delica)

Γνωστό και ως «λευκή λακτάριος», αν και ανήκει στο γένος των ρουσσουλών. Δημοφιλές μανιτάρι στην Κύπρο, εμφανίζεται στις ίδιες περιοχές με τον λακτάριο, αλλά λίγο νωρίτερα.

Μορχέλλα (Morchella esculenta)

Έχει ασυνήθιστο αλλά χαρακτηριστικό σχήμα, είναι αρκετά γνωστό στο νησί και φυτρώνει σε ακαλλιέργητες εκτάσεις, καθώς και σε περιοχές που έχουν καεί. Θεωρείται υπό όρους εδώδιμο, γιατί πρέπει να βράζεται για 10–15 λεπτά πριν καταναλωθεί.

Πλευρώτους ο στρειδοειδής (Pleurotus ostreatus)

Δημοφιλές στο νησί μανιτάρι, που καταναλώνεται ευρέως από τους ντόπιους. Εμφανίζεται την άνοιξη σε θάμνους ερείκης, καθώς αναπτύσσεται στις ρίζες αυτού του φυτού.

Τρούφα (Tuber melanosporum)

Τα διάσημα, δυσεύρετα μανιτάρια υπάρχουν και στην Κύπρο, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν επειδή αναπτύσσονται υπόγεια ή κάτω από φύλλα. Συνήθως τα αναζητούν με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο.

Συχνές ερωτήσεις για τα μανιτάρια στη Βόρεια Κύπρο

Πόσα είδη μανιταριών υπάρχουν στην Κύπρο;

Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν πάνω από χίλια είδη, αλλά είναι αδύνατον για έναν απλό άνθρωπο να τα αναγνωρίσει και να τα ταξινομήσει όλα.

Υπάρχουν δηλητηριώδη μανιτάρια στη Βόρεια Κύπρο;

Ναι, στο νησί της Κύπρου (όπου η χλωρίδα και πανίδα είναι κοινή και στις δύο πλευρές, σε αντίθεση με την πολιτική κατάσταση) υπάρχουν 15 είδη δηλητηριωδών μανιταριών. Για τα πιο συνηθισμένα έχουμε γράψει εδώ. Υπάρχουν επίσης «ψεύτικες» εκδοχές γνωστών εδώδιμων μανιταριών που είναι δηλητηριώδεις ή μη εδώδιμες, οπότε αν έχετε έστω και την παραμικρή αμφιβολία — μην το ρισκάρετε.

Ακολουθήστε μας στο κανάλι μας στο Telegram για τη ζωή στη Βόρεια Κύπρο και μάθετε χρήσιμα και ενδιαφέροντα γεγονότα για αυτό το μέρος του νησιού!