Η ΕΕ ετοιμάζεται να μεταρρυθμίσει τους κανόνες για τις πρακτικές ασκήσεις: υποχρεωτική αμοιβή, συμβάσεις και κοινωνική προστασία — οι αλλαγές θα επηρεάσουν και την Κύπρο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε εντολή για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τα κράτη-μέλη της ΕΕ σχετικά με την καθιέρωση νέων πανευρωπαϊκών προτύπων για τις πρακτικές ασκήσεις. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να τερματιστεί η εκμετάλλευση της απλήρωτης εργασίας και να διασφαλιστούν δίκαιες συνθήκες επαγγελματικής εκπαίδευσης για τους νέους σε όλα τα κράτη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.

Το σχέδιο, που εκπονήθηκε από την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, προβλέπει την εισαγωγή ενιαίων κανόνων που ρυθμίζουν την αμοιβή, τη διάρκεια και την ποιότητα των πρακτικών, καθώς και την κοινωνική προστασία των ασκουμένων. Οι πρακτικές πρέπει να έχουν σαφώς καθορισμένους μαθησιακούς στόχους, να ανταποκρίνονται στο αρχικό επίπεδο προσόντων και να μην υποκαθιστούν την πλήρη απασχόληση.

Σύμφωνα με την πρόταση, κάθε πρακτική άσκηση πρέπει να συνοδεύεται από γραπτή σύμβαση που θα καθορίζει τους όρους αμοιβής, τις υποχρεώσεις των μερών, τη διάρκεια, τους εκπαιδευτικούς στόχους και τους μηχανισμούς ελέγχου. Επιπλέον, οι νέοι επαγγελματίες θα έχουν πρόσβαση σε συστήματα κοινωνικής προστασίας, όπως ασφάλιση υγείας και αποζημιώσεις σε περίπτωση ατυχημάτων.

Οι απλήρωτες πρακτικές χωρίς εκπαιδευτικό περιεχόμενο ή καθοδήγηση θα θεωρούνται παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Κάθε οργανισμός που δέχεται ασκούμενους θα είναι υποχρεωμένος να ορίζει υπεύθυνο άτομο στο οποίο οι ασκούμενοι θα μπορούν να απευθύνονται σε περίπτωση παραβίασης των όρων ή σύγκρουσης.

Η εισηγήτρια της πρωτοβουλίας, ευρωβουλευτής Αλίσια Χομς Χινέλ (S&D, Ισπανία), δήλωσε ότι η απόφαση του Κοινοβουλίου αποτελεί μήνυμα προς εκατομμύρια νέους Ευρωπαίους: «Οι πρακτικές πρέπει να εξασφαλίζουν πραγματικά δικαιώματα, αξιοπρεπή αμοιβή και ασφαλείς συνθήκες εργασίας. Κάνουμε ένα αποφασιστικό βήμα ώστε κάθε νέος να ξεκινά την καριέρα του με σεβασμό και εμπιστοσύνη στο μέλλον.»

Μετά την έγκριση της θέσης του Κοινοβουλίου, θα ξεκινήσουν τριμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προετοιμασία του τελικού κειμένου της οδηγίας.

Για την Κύπρο, η υιοθέτηση αυτής της νομοθεσίας θα έχει άμεσες συνέπειες. Ως κράτος-μέλος της ΕΕ, η Κύπρος θα υποχρεωθεί να ευθυγραμμίσει την εθνική της νομοθεσία με τη νέα οδηγία. Αυτό σημαίνει ότι οι κυπριακές εταιρείες, οι δημόσιοι φορείς και τα πανεπιστήμια δεν θα μπορούν πλέον να προσφέρουν απλήρωτες πρακτικές χωρίς επίσημη σύμβαση.

Οι φοιτητές και απόφοιτοι κυπριακών πανεπιστημίων που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση θα έχουν δικαίωμα σε αμοιβή και κοινωνική προστασία, συμπεριλαμβανομένης της ιατρικής ασφάλισης. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει μηχανισμούς ελέγχου και επιθεώρησης για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις νέες απαιτήσεις.

Οι αλλαγές θα επηρεάσουν επίσης τα διεθνή προγράμματα στα οποία συμμετέχουν ενεργά Κύπριοι φοιτητές, όπως το Erasmus+ και άλλες πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες. Επιπλέον, εκπρόσωποι της Κύπρου συμμετέχουν στη διαμόρφωση του τελικού κειμένου της οδηγίας στο Συμβούλιο της ΕΕ, όπου θα εγκριθεί η τελική εκδοχή της.

Η μεταρρύθμιση αυτή θα επηρεάσει την αγορά εργασίας, το εκπαιδευτικό σύστημα και την ποιότητα των πρακτικών στην Κύπρο, όπου η πρακτική άσκηση αποτελεί σημαντικό μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ιδιαίτερα στα πανεπιστήμια της Λευκωσίας, της Λεμεσού, της Λάρνακας και της Πάφου.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «EP: Your Voice, Your Future», το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω επιχορηγήσεων επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το ίδιο το Κοινοβούλιο δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του υλικού και δεν φέρει ευθύνη για τις απόψεις που εκφράζονται σε αυτό.