Ποιότητα αέρα και νερού στην Κύπρο 2025: σκόνη, διαρροές και κατάσταση του δικτύου ύδρευσης

Το 2025 η Κύπρος αντιμετώπισε περιβαλλοντικά προβλήματα: σκόνη τριπλάσια από το επιτρεπτό όριο, διαρροές πετρελαιοειδών κοντά στη Λεμεσό, απώλεια 12 «Γαλάζιων Σημαιών» σε παραλίες, αλλά το νερό της βρύσης παραμένει ασφαλές.

Ρύπανση αέρα στην Κύπρο

Το κύριο περιβαλλοντικό πρόβλημα του νησιού είναι η ρύπανση του αέρα από σκόνη. Το 2024 η Λευκωσία συγκαταλέχθηκε στις πιο ρυπασμένες πρωτεύουσες της ΕΕ: τα επίπεδα σωματιδίων PM2,5 και PM10 ήταν σχεδόν τριπλάσια από τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Ιδιαίτερα επικίνδυνα είναι τα «επεισόδια σκόνης» — περίοδοι κατά τους οποίους οι άνεμοι μεταφέρουν σκόνη από τη Σαχάρα και τη Μέση Ανατολή. Τις ημέρες αυτές η συγκέντρωση σωματιδίων μπορεί να υπερβεί τα όρια πολλές φορές. Η κατάσταση επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή, την αύξηση των μεταφορών και την έντονη δραστηριότητα κατά την τουριστική περίοδο.

Ποιότητα θαλάσσιου νερού

Το καλοκαίρι του 2025 σημειώθηκαν στην Κύπρο αρκετά περιστατικά που επηρέασαν το θαλάσσιο περιβάλλον:

• τον Μάιο η βρετανική βάση χαρακτήρισε το νερό στην παραλία Lady’s Mile ακατάλληλο για κολύμπι·

• τον Ιούνιο σημειώθηκε διαρροή πετρελαιοειδών στην περιοχή Μονή·

• τον Ιούλιο διαρροή μαζούτ ρύπανε τη θάλασσα στην ανατολική Λεμεσό.

Λόγω αυτών των περιστατικών, η Κύπρος έχασε το 2025 12 «Γαλάζιες Σημαίες» — διεθνείς διακρίσεις που επιβεβαιώνουν την καθαρότητα και την ασφάλεια των παραλιών.

Έλλειψη γλυκού νερού

Η Κύπρος παραδοσιακά αντιμετωπίζει έλλειψη γλυκού νερού. Οι χειμερινές βροχοπτώσεις μειώνονται, τα επίπεδα των φραγμάτων πέφτουν και οι περίοδοι ξηρασίας γίνονται μεγαλύτερες. Η κυβέρνηση αναπτύσσει ενεργά σύστημα αφαλάτωσης. Ωστόσο, πρόκειται για μια δαπανηρή και ενεργοβόρα διαδικασία που ενέχει περιβαλλοντικούς κινδύνους λόγω της απόρριψης άλμης πίσω στη θάλασσα.

Νερό βρύσης στην Κύπρο

Την ίδια στιγμή, έρευνες του Πανεπιστημίου Λευκωσίας επιβεβαιώνουν: το νερό της βρύσης στην Κύπρο παραμένει ασφαλές. Αν και στους σωλήνες ανιχνεύονται μικροοργανισμοί, δεν αποτελούν απειλή για την υγεία και σε ορισμένες περιπτώσεις σταθεροποιούν την ποιότητα του νερού.

Το βασικό πρόβλημα είναι το παλιό δίκτυο. Υπολογίζεται ότι έως και 40% του νερού της βρύσης χάνεται λόγω διαρροών, γεγονός που μειώνει την αποδοτικότητα του συστήματος και αυξάνει τον κίνδυνο δευτερογενούς ρύπανσης.