Οι γιατροί υπενθύμισαν τα μέτρα προφύλαξης κατά τη διάρκεια της ζέστης

Η ανώμαλη ζέστη πλέον γίνεται συνηθισμένο θέμα: εμφανίζεται όλο και πιο συχνά, γίνεται πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο. Οι υψηλές θερμοκρασίες καταγράφονται ταυτόχρονα σε διάφορα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων απομακρυσμένων ηπείρων — της Αμερικής και της Ευρώπης, — καλύπτοντας όλο και μεγαλύτερες εκτάσεις.

Η ζέστη παρατηρείται ακόμα και σε περιοχές όπου προηγουμένως ήταν σπάνια. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ευρώπη φέτος. Ο μέσος αριθμός ημερών με ακραία ζέστη αυξήθηκε από 20 το 1979 σε 143 το 2019.

Η επιστημονική κοινότητα σχεδόν ομόφωνα συνδέει αυτές τις αλλαγές με την κλιματική κρίση. Πλέον η ακραία ζέστη είναι μια νέα, πιθανώς μη αναστρέψιμη πραγματικότητα, με την οποία η ανθρωπότητα πρέπει να ζήσει. Θερμοκρασίες που προηγουμένως θεωρούνταν ανώμαλες θα επαναλαμβάνονται και θα εντείνονται, σπάζοντας νέα ρεκόρ και προκαλώντας ανθρώπινες απώλειες, καθώς και σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες.

Ακόμη και πριν το τέλος του τρέχοντος καλοκαιριού, κύματα ζέστης, ξηρασίας και δασικές πυρκαγιές έχουν ήδη στοιχίσει πολλές ζωές στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ζέστης απαιτούνται:

• Ατομικά μέτρα προστασίας από τις υψηλές θερμοκρασίες (αντιμετώπιση συμπτωμάτων)
• Συλλογικές προσπάθειες για την εξάλειψη της αιτίας — της κλιματικής κρίσης

Η κορυφαία προτεραιότητα είναι η διατήρηση της ζωής και της υγείας των ανθρώπων, που προϋποθέτει τη γνώση των τρόπων προστασίας.

Τι συμβαίνει στον οργανισμό κατά τη διάρκεια της έντονης ζέστης;

Ο οργανισμός ψύχεται μέσω της εφίδρωσης. Ο ιδρώτας, εξατμιζόμενος, απομακρύνει τη θερμότητα από το σώμα. Ωστόσο, σε υψηλή θερμοκρασία και υγρασία αυτός ο μηχανισμός διαταράσσεται και το σώμα δεν μπορεί να ψυχθεί αποτελεσματικά, οδηγώντας σε υπερθέρμανση.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τη ζέστη υπάρχει για:

• Παιδιά κάτω των 4 ετών
• Ηλικιωμένους (άνω των 65 ετών)
• Αθλητές
• Άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ
• Άτομα που λαμβάνουν φάρμακα (διουρητικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά)
• Χρόνια ασθενείς (καρδιαγγειακές, πνευμονικές και ηπατικές παθήσεις, διαταραχές θυρεοειδούς, διαβήτης, παχυσαρκία)

Κατά την έντονη ζέστη αναπτύσσεται υπερθέρμανση — αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος. Ακόμη και σε 37,3 °C και άνω μπορεί να εμφανιστούν δυσάρεστα συμπτώματα:

• Μυϊκές κράμπες λόγω απώλειας ηλεκτρολυτών
• Θερμική εξάντληση: αδυναμία, επιταχυνόμενος παλμός, ναυτία, ζάλη
• Ερεθισμός δέρματος
• Θερμικό στρες (ιδιαίτερα σε όσους εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους)

Θερμοκρασία σώματος πάνω από 40 °C μπορεί να προκαλέσει θερμικό σοκ — επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του εγκεφάλου και των εσωτερικών οργάνων.

Συμπτώματα θερμικού σοκ:

• Σπασμοί
• Ζάλη
• Σύγχυση συνείδησης
• Πονοκέφαλος
• Ναυτία
• Καυτό, ξηρό δέρμα
• Επιταχυνόμενη αναπνοή
• Αδύναμος παλμός

Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν:

• Καταστροφή μυών
• Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
• Αναπνευστική ανεπάρκεια
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Κώμα

Το ποσοστό θνησιμότητας από το θερμικό σοκ μπορεί να φτάσει το 25%.

Τι να κάνετε σε περίπτωση θερμικού σοκ:

• Καλέστε αμέσως ασθενοφόρο
• Μεταφέρετε τον παθόντα στη σκιά
• Ψύξτε το σώμα με νερό ή με σφουγγάρισμα
• Εφαρμόστε κρύες κομπρέσες στη βουβωνική χώρα και στις μασχάλες
• Χαμηλώστε τη θερμοκρασία του σώματος (κατά προτίμηση κάτω από 38,3 °C) μέχρι να φτάσουν οι γιατροί

Προληπτικά μέτρα:

• Αποφύγετε έντονες δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της ζέστης
• Πιείτε πολλά υγρά (νερό, μη γλυκερά ποτά)
• Αποφύγετε το αλκοόλ
• Φορέστε ελαφριά ρούχα και καπέλο
• Χρησιμοποιήστε αντηλιακά μέσα προστασίας
• Κάντε τακτικά δροσερό ντους ή μπάνιο
• Μην αφήνετε παιδιά και ζώα σε κλειστά αυτοκίνητα
• Μείνετε σε δροσερούς χώρους

Έρευνες δείχνουν ότι η ζέστη μειώνει τις γνωστικές λειτουργίες κατά 10–13%, αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και λανθασμένων αποφάσεων. Επίσης αυξάνει την πιθανότητα νεφρικών παθήσεων, δερματικών λοιμώξεων, πρόωρων τοκετών και αύξησης της επιθετικότητας.