UE planuje wprowadzić podatek na niezdrową żywność i alkohol do 2026 roku

Komisja Europejska zamierza wprowadzić ogólnoeuropejski podatek na ultra przetworzoną niezdrową żywność, alkohol oraz wyroby tytoniowe. Tak wynika z projektu Planu Zdrowia Sercowo-Naczyniowego, który — według Euractiv — zostanie przedstawiony w grudniu. Dokument będzie pierwszą inicjatywą UE poświęconą walce z chorobami sercowo-naczyniowymi — najczęstszą przyczyną zgonów w Europie.

Plan opiera się na trzech obszarach: profilaktyce, wczesnej diagnostyce i leczeniu. Postrzega się go jako kontynuację wcześniejszego ogólnoeuropejskiego planu walki z chorobami onkologicznymi. Projekt zakłada również przegląd przepisów dotyczących biotechnologii oraz aktualizację zasad dotyczących wyrobów medycznych.

Zgodnie z projektem UE niewystarczająco zapobiega czynnikom ryzyka — takim jak alkohol, tytoń, nowe produkty nikotynowe oraz wysoko przetworzona żywność bogata w tłuszcze, cukier i sól. W odpowiedzi proponuje się, by od 2026 roku wprowadzić jednolity podatek na te kategorie produktów we wszystkich państwach członkowskich UE.

Komisja Europejska planuje również przegląd zasad kontroli wyrobów tytoniowych do 2027 roku, aby zmniejszyć odsetek palących dorosłych do poniżej 5% do roku 2040. Dodatkowe działania będą dotyczyć szczepień oraz ograniczenia różnic płci w dostępie do opieki zdrowotnej.

Plan wyznacza kluczowe cele do 2035 roku: zmniejszenie śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych o 20%, zapewnienie 70% poziomu diagnostyki i kontroli nadciśnienia, a także 80% — cukrzycy i otyłości. Uruchomiona zostanie również inicjatywa „UE dba o twoje serce”, oferująca spersonalizowane i cyfrowe podejście do profilaktyki.

Projekt przewiduje rozwój systemów sztucznej inteligencji i danych w celu poprawy nawyków żywieniowych oraz stworzenie nowego systemu oceny stopnia przetworzenia żywności. W 2026 roku Komisja zaproponuje zaktualizowane wytyczne dotyczące badań profilaktycznych, w tym utworzenie sieci wyspecjalizowanych ośrodków zdrowia sercowo-naczyniowego. Na wdrożenie rozwiązań cyfrowych i AI przeznaczonych zostanie 20 mln euro.

W części badawczej uruchomiona zostanie nowa mapa drogowa innowacji w zakresie chorób sercowo-naczyniowych z budżetem 2 mln euro, uzupełniona o 65 mln euro na innowacyjną opiekę medyczną i 12 mln euro na projekty dotyczące zdrowej i zrównoważonej żywności.