Cypr składa skargę do ONZ na porozumienie morskie Turcji i Libii

W nocie dyplomatycznej wysłanej 18 sierpnia 2025 roku do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Stałe Przedstawicielstwo Republiki Cypru ponownie przedstawiło swoje stanowisko wobec podpisanego w 2019 roku memorandum dotyczącego granicy morskiej między Turcją a Libią (Rządem Zgody Narodowej — GNA). W nocie Cypr podkreśla, że dokument ten jest sprzeczny z prawem międzynarodowym i nie wywołuje skutków prawnych dla państw trzecich, w tym Grecji i samego Cypru.

Republika Cypru wskazuje, że memorandum podpisane 27 listopada 2019 roku rzekomo ustanawia delimitację wyłącznych stref ekonomicznych i szelfu kontynentalnego między Turcją a Libią. Jednak dotyczy ono państw, które nie posiadają bezpośrednio naprzeciwko siebie leżących ani sąsiadujących linii brzegowych, co według cypryjskich władz czyni je prawnie nieważnym i tworzy „nieistniejącą granicę morską”.

Szczególnie podkreślono, że dokument ten „celowo ignoruje obecność i prawa morskie innych państw nadbrzeżnych w regionie, w tym greckich wysp, takich jak Kreta i Dodekanez”. Cypr powołuje się na artykuł 121 ustęp 2 Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), który wyraźnie przyznaje wyspom prawo do morza terytorialnego, strefy przyległej, szelfu kontynentalnego i wyłącznej strefy ekonomicznej. Cypr podkreśla, że przepis ten odzwierciedla zwyczajowe prawo międzynarodowe i jest wiążący także dla państw, które nie są stronami Konwencji.

W nocie zaznaczono również, że linia zamykająca Zatokę Syrty oraz związane z nią linie podstawowe nie są zgodne z normami prawa zwyczajowego odzwierciedlonymi w Konwencji i w związku z tym nie mają żadnej mocy prawnej wobec państw trzecich.

Republika Cypru podkreśla wagę pełnego poszanowania prawa międzynarodowego i zauważa, że porozumienia dotyczące delimitacji granic morskich powinny być zawierane jedynie pomiędzy państwami posiadającymi naprzeciwko siebie lub sąsiadujące linie brzegowe, w dobrej wierze i zgodnie z uznanymi normami międzynarodowymi oraz praktyką UNCLOS.

Na zakończenie swojej noty Cypr wyraża zrozumienie dla gotowości Libii do podjęcia negocjacji z państwami sąsiednimi w sprawie ustalenia granic morskich w ścisłej zgodności z prawem międzynarodowym.