Kipr został ostrzeżony przed groźbą masowego nadzoru z powodu inicjatywy „ChatControl”

Na Cyprze opublikowano list otwarty, w którym organizacje praw człowieka i organizacje technologiczne apelują do władz kraju o zaniechanie poparcia dla europejskiego projektu ChatControl — inicjatywy UE mającej na celu zwalczanie seksualnego wykorzystywania dzieci w sieci. Autorzy listu ostrzegają, że proponowane środki mogą prowadzić do masowej inwigilacji i podważać prawo obywateli do tajemnicy prywatnej korespondencji.

ChatControl to propozycja legislacyjna Komisji Europejskiej, która nakładałaby na platformy internetowe i komunikatory obowiązek automatycznego skanowania wszystkich prywatnych wiadomości, zdjęć i filmów użytkowników w poszukiwaniu zabronionych treści związanych z wykorzystywaniem dzieci. Eksperci uważają, że taki system faktycznie tworzy infrastrukturę totalnej inwigilacji, umożliwiając analizę nawet zaszyfrowanych rozmów.

List jest zaadresowany do ministra sprawiedliwości i porządku publicznego Mariosa Hartsiotisa, wiceministra ds. badań, innowacji i polityki cyfrowej Nikodemosa Damianou oraz posłów do Parlamentu Europejskiego z Cypru. Dokument podpisały osoby z środowiska akademickiego, sektora IT i organizacji obywatelskich, w tym Next Generation Internet Zero, Cyprus University of Technology i 101.CY.

Autorzy podkreślają, że ChatControl w obecnym kształcie przewiduje analizę wszystkich wiadomości użytkowników, w tym prywatnej korespondencji i plików, nawet w komunikatorach z włączonym szyfrowaniem end-to-end. Ich zdaniem tworzy to przesłanki do całkowitej kontroli prywatnej komunikacji i narusza zasady ochrony danych zapisane w prawie UE.

W liście cytowane są opinie Europejskiej Rady Ochrony Danych (EDPB) i Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EDPS), które oceniają projekt jako „nieproporcjonalny i niezgodny z podstawowymi prawami obywateli”. Eksperci ostrzegają, że nawet po rewizjach formuł w latach 2024–2025 inicjatywa nadal niesie ze sobą ryzyko ingerencji w prywatne życie użytkowników i osłabienia kryptograficznej ochrony wiadomości.

Organizacje społeczne zaapelowały do rządu cypryjskiego o:

— wyraźne oświadczenie, że Republika Cypryjska nie poprze działań osłabiających szyfrowanie end-to-end;

— przeprowadzenie otwartych konsultacji z ekspertami i społeczeństwem obywatelskim;

— dążenie do wprowadzenia poprawek gwarantujących ochronę komunikacji i proporcjonalność środków.

Autorzy podkreślają jednocześnie, że ochrona dzieci przed przemocą seksualną pozostaje priorytetem, lecz cel ten należy realizować poprzez edukację, działania prewencyjne i skuteczne narzędzia śledcze, a nie poprzez masowe skanowanie prywatnych wiadomości.

Kilka krajów UE, w tym Niemcy, Austria i Holandia, publicznie zadeklarowało już, że nie poprze ChatControl w obecnej formie ze względu na zagrożenie dla praw konstytucyjnych. Na Cyprze jednak, według sygnatariuszy, kwestia ta nadal jest dyskutowana bez wystarczającej przejrzystości i udziału społeczeństwa.