Naukowcy z Florydy opracowali uniwersalną szczepionkę mRNA, która uczy układ odpornościowy niszczyć wszystkie typy nowotworów.

Naukowcy z Uniwersytetu Florydy dokonali przełomu w onkologii, opracowując eksperymentalną, uniwersalną szczepionkę mRNA, która potrafi przeprogramować ludzki układ odpornościowy, by zwalczał różne rodzaje nowotworów. Innowacyjna terapia może zastąpić tradycyjne metody leczenia, takie jak chemioterapia, operacje i radioterapia.

Zasada działania szczepionki przypomina technologię mRNA stosowaną w szczepionkach przeciw COVID‑19: cząsteczki mRNA są zamknięte w nanocząstkach lipidowych i dostarczane do komórek organizmu. W tym przypadku szczepionka nie koduje białka wirusa, lecz sprawia, że komórki nowotworowe zaczynają produkować białko PD-L1 — które normalnie pomaga im ukryć się przed układem odpornościowym. Dzięki temu organizm aktywuje odpowiedź immunologiczną, szczególnie przy wsparciu inhibitorów punktów kontrolnych, takich jak leki anty-PD-1, i skutecznie niszczy nowotwór.

Eksperymenty na zwierzętach przyniosły imponujące rezultaty: szczepionka niszczyła oporne na leczenie nowotwory, w tym czerniaki, a także nowotwory mózgu, skóry i kości – nawet bez dodatkowego leczenia. Naukowcy podkreślają, że w przeciwieństwie do innych szczepionek nowotworowych, które są ukierunkowane na konkretne białka lub wymagają personalizacji, ta szczepionka jest uniwersalna i niezależna od cech konkretnego guza.

Jak wyjaśnia dr Duane Mitchell, jeden z autorów badania, ta metoda uruchamia silną odpowiedź przeciwnowotworową poprzez ogólne pobudzenie układu odpornościowego, a nie działanie na konkretne mutacje. Otwiera to drogę do stworzenia standardowej szczepionki odpowiedniej dla szerokiego grona pacjentów.

Przełom ten był możliwy dzięki rozwojowi technologii mRNA i nanocząsteczek, które umożliwiają bezpieczne dostarczenie materiału genetycznego do komórek. Praca opiera się również na wcześniejszych badaniach tego samego zespołu, który opracował szczepionkę przeciwko glejakowi — agresywnemu nowotworowi mózgu.

Następnym krokiem będą badania przedkliniczne i rozpoczęcie testów na ludziach. Projekt jest wspierany przez Narodowy Instytut Zdrowia USA i inne fundusze naukowe. Naukowcy liczą, że w przyszłości szczepionka zostanie skomercjalizowana i dostępna jako gotowy produkt do leczenia różnych form raka.

Nowa uniwersalna szczepionka mRNA to nie tylko kolejny eksperyment w terapii nowotworowej. To zupełnie nowa strategia aktywacji układu odpornościowego bez konieczności analizowania każdego przypadku nowotworu z osobna. Jeśli badania kliniczne potwierdzą jej skuteczność i bezpieczeństwo, może to być potężna broń w walce z jedną z najbardziej śmiercionośnych chorób.