Güney Kıbrıs’ta bir erkekte deli dana hastalığı tespit edildi.

Kıbrıs Türk Veteriner Hekimler Birliği ve Veteriner Sendikası, Güney Kıbrıs’ta bir Kıbrıslı Türk’te varyant Creutzfeldt–Jakob hastalığı (vCJD) tespit edilmesi üzerine yazılı bir basın açıklaması yayımladı. Açıklamada, Kuzey Kıbrıs’taki hayvan yemi üretim zincirinde hijyen, biyogüvenlik ve halk sağlığı önlemlerinin gözden geçirilmesi gerektiği vurgulandı.

Prion hastalıkları, sığırların süngerimsi beyin hastalığı (BSE), koyun ve keçilerde scrapie hastalığı ile insanlarda görülen varyant Creutzfeldt–Jakob hastalığı gibi ölümcül sinir sistemi hastalıklarını kapsar. Bu hastalıklar, proteinlerin yapısal bozulmasına dayanır ve geri dönüşü olmayan beyin dejenerasyonuna yol açar. Scrapie, özellikle bulaşıcılığı ve uzun kuluçka dönemi ile bilinir, bu da yıllarca sürülerde fark edilmeden yayılmasına olanak tanır.

Güney Kıbrıs’ta, Avrupa Birliği düzenlemelerine uygun olarak BSE ve scrapie hastalıklarını ortadan kaldırma ve izleme programları uygulanmaktadır. Kesim sonrası risk grubundaki sığırlar prion varlığı açısından test edilir ve bazı dokuların gıda zincirine girmesi yasaktır. Scrapie ile mücadele kapsamında genetik direnç testleri yapılır, yüksek riskli hayvanlar sürülerden çıkarılır ve çiftliklerde biyogüvenlik önlemleri uygulanır.

Kuzey Kıbrıs’ta ise bu hastalıklara karşı ne ulusal çapta bir tarama programı ne de önleyici eylem planı bulunmaktadır. Bu durum, hayvancılık sektörü ve halk sağlığı için risk teşkil etmektedir.

Veteriner Hekimler Birliği tarafından önem sırasına göre açıklanan alınması gereken önlemler şunlardır:

Lisanssız ve denetimsiz mezbahaların kapatılması ve mevcut mezbahaların hijyen standartlarına ve mevzuata uygun hale getirilmesi.

Prion hastalıkları açısından riskli organların gıda zincirine girmesinin önlenmesi ve bunların mezbahalarda güvenli şekilde imha edilmesi.

BSE ve scrapie hastalıkları için düzenli gözetim ve laboratuvar testlerinin yapılması.

Küçükbaş hayvanlarda scrapie’ye karşı genetik olarak dirençli hatların belirlenmesi ve yetiştiriciler arasında yaygınlaştırılması.

Veteriner dairesinin mali ve personel kapasitesinin artırılması.

Veteriner Hekimler Birliği, dairenin personel ve bütçe yetersizliği sorununun çözülmesi gerektiğini belirtti. Açıklamada, mavi dil hastalığı ve koyun-keçi çiçeği gibi son salgınların mevcut yapının etkisizliğini gösterdiği ifade edildi.

Açıklama şu çağrıyla sona erdi:

“Başta Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı olmak üzere tüm yetkilileri derhal bilimsel temelli önlemler almaya çağırıyoruz. Uygun kontrol ve izleme, hem hayvanlarımızı koruyacak hem de toplumun sofrasındaki gıdanın güvenliğini sağlayacaktır.”

Kayıtlı ve veteriner kontrolünden geçmiş mezbahalardan elde edilen et ve süt ürünlerinin tüketiminin kısıtlanmasına gerek olmadığı ve halkın endişelenmesine neden bulunmadığı belirtildi. Hastalığın insandan insana bulaşmadığı ve riskin, yüksek riskli dokuların gıda zincirine girmesinin önlenmesiyle kontrol altına alınabileceği vurgulandı.

“Prion hastalıklarının erken önlenmesinin hayat kurtardığı unutulmamalıdır. Bu risk, bilimsel bilgiye dayalı şeffaf ve kararlı bir mücadele ile ortadan kaldırılabilir,” denildi.