Kıbrıs “ChatControl” girişimi nedeniyle kitlesel gözetim tehdidi konusunda uyarıldı

Kıbrıs’ta yayınlanan açık mektupta, insan hakları ve teknoloji kuruluşları ülke makamlarını, çevrimiçi çocuk cinsel istismarına karşı mücadele amacı taşıyan Avrupa ChatControl projesini desteklemekten vazgeçmeye çağırıyor. Mektubun yazarları, önerilen önlemlerin kitlesel gözetime yol açabileceği ve vatandaşların özel yazışma gizliliği hakkını zayıflatabileceği uyarısında bulunuyor.

ChatControl, internet platformları ve mesajlaşma uygulamalarının kullanıcıların tüm özel mesajlarını, fotoğraflarını ve videolarını çocuk istismarıyla ilgili yasaklı içerik aramak için otomatik olarak taramasını zorunlu kılacak bir Avrupa Komisyonu yasa teklifidir. Uzmanlara göre böyle bir sistem fiilen total gözetim altyapısı oluşturur ve şifreli iletişimin bile analiz edilmesine imkân tanır.

Mektup Adalet ve Kamu Düzeni Bakanı Marios Hartsiotis, Araştırma, İnovasyon ve Dijital Politika Bakan Yardımcısı Nikodemos Damianou ve Kıbrıslı Avrupa Parlamentosu üyelerine hitap ediyor. Belge, Next Generation Internet Zero, Cyprus University of Technology ve 101.CY dahil olmak üzere akademi, BT sektörü ve sivil toplum temsilcileri tarafından imzalandı.

Yazarlar, ChatControl’ün mevcut haliyle tüm kullanıcı mesajlarının, özel yazışmaların ve dosyaların, uçtan uca şifreleme açık olsa bile analizini öngördüğünü vurguluyor. Onlara göre bu, özel iletişim üzerinde total kontrol için ön koşullar yaratıyor ve AB hukukunda yer alan veri koruma ilkelerini ihlal ediyor.

Mektup, projeyi “orantısız ve vatandaşların temel haklarıyla bağdaşmaz” olarak nitelendiren Avrupa Veri Koruma Kurulu (EDPB) ve Avrupa Veri Koruma Gözetmeni (EDPS) görüşlerine atıfta bulunuyor. Uzmanlar, 2024–2025’te yapılan revize ifadeler dikkate alındığında bile inisiyatifin kullanıcıların özel hayatına müdahale ve mesajların kriptografik korumasını zayıflatma risklerini sürdürdüğünü uyarıyor.

Sivil toplum kuruluşları Kıbrıs hükümetine çağrıda bulunuyor:

— Kıbrıs Cumhuriyeti’nin uçtan uca şifrelemeyi zayıflatacak tedbirleri desteklemeyeceğini açıkça ilan etmesini;

— uzmanlar ve sivil toplumla açık danışma süreçleri yürütülmesini;

— iletişimin korunmasını ve tedbirlerin orantılılığını garanti altına alacak değişikliklerin talep edilmesini.

Yazarlar, çocukların cinsel istismardan korunmasının öncelik olmaya devam ettiğini, ancak bu amaca eğitim, önleme ve etkili soruşturma araçlarıyla ulaşılması gerektiğini; özel mesajların kitlesel taranması yoluyla değil, vurguluyor.

Almanya, Avusturya ve Hollanda dahil olmak üzere bazı AB ülkeleri, anayasaya aykırı hak ihlalleri tehdidi nedeniyle ChatControl’ü mevcut haliyle desteklemeyeceklerini zaten kamuoyuna açıklamış durumda. Öte yandan Kıbrıs’ta, imzacılara göre, konu yeterli şeffaflık ve kamusal katılım olmadan hâlâ tartışılmaktadır.