“Kasım sanki eylül gibi”: bilim insanları Kıbrıs’ın hızla sonbaharı kaybettiği konusunda uyarıyor

İklim bilimciler uyarıyor: Kıbrıs’ta anormal derecede sıcak geçen kasım ayı tesadüf değil, uzun vadeli ısınma eğiliminin ve sonbahar mevsiminin kısalmasının bir parçası. Afalassa meteoroloji istasyonunun verilerine göre 2025 yılının başından kasım ayına kadar geçen sürede günlerin %67’si (328 günün 219’u) iklim normallerinden daha sıcaktı. Ada genelinde sıcaklık 1981’den bu yana on yılda ortalama 0,4–0,6°C artarken, sonbahar yağışları her on yılda 5–10 mm azalıyor.

İklim bilimci Panos Hadjinicolaou, bu kasımın “aşırı sapmalar” gösterdiğini — normallerin +8°C üzerine çıktığını — ve ısınma düzeyi açısından martla kıyaslanabilir hale geldiğini belirtiyor: Her iki ay da 2001–2024 döneminde 1983–2000’e kıyasla en hızlı ısınan aylar oldu. Ona göre Kıbrıs, giderek daha sık “eylül gibi kasım” yaşayacak; sıcaklıkta ani dalgalanmalar ve daha sık ekstrem değerler görülecek.

Eski Meteoroloji Dairesi Direktörü Cleanthis Nicolaides, yüzyıl ortasına kadar Kıbrıs’ın Kahire’ye benzer bir iklime sahip olacağını öngörüyor: 40 derecelik sıcaklık zirveleri yalnızca temmuz ve ağustosta değil, klasik yaz mevsiminin dışında da sıklaşacak. Buna paralel olarak yağış azalacak: Tahminlere göre yağışlar 20. yüzyıl başına kıyasla %20’ye kadar düşebilir. Geçen yıl Kıbrıs’ta son 30 yıl ortalamasına göre 1,3 milyar ton daha az yağmur suyu düştü.

Bilim insanları uyarıyor: ısınma, halk sağlığı, tarım, biyolojik çeşitlilik ve ekonomi üzerinde ciddi etkiler yaratacak. Enerji sistemine binen yükün artmasına özellikle dikkat çekiliyor: yüzyılın sonuna doğru soğutma ihtiyacı (klima kullanımı) %153’e kadar artabilirken, ısınma ihtiyacı yaklaşık yarı yarıya azalacak. Artan kuraklık ortamında uzmanlar Kıbrıs’ı uyum önlemlerini hızlandırmaya çağırıyor — erken uyarı sistemlerinden “akıllı” su yönetimi teknolojilerine ve kentsel çevrenin modernizasyonuna kadar.