“Altın pasaportlar” skandalı Kıbrıs’ın itibarını sarsmaya devam ediyor

Kıbrıs’ta daha çok “altın pasaport” olarak bilinen “yatırım yoluyla vatandaşlık” programıyla ilgili soruşturmalar son derece yavaş ilerliyor ve ciddi zorluklarla karşılaşıyor.

Polise göre her bir dava, çok büyük miktarda belgenin incelenmesini gerektiriyor ve bazı durumlarda katılımcı sayısı otuzu buluyor. Bununla birlikte uluslararası iş birliği zayıf kalıyor: yatırımların bir kısmının geldiği Asya ülkelerine yapılan birçok talep cevapsız kalıyor ve bu da soruşturmaları yıllarca geciktiriyor.

2021’den bu yana bu programla ilgili 195 dava açıldı. Çoğu suç unsuru bulunmadığı için kapatıldı, ancak dördü mahkemeye taşındı. 2021’de başlatılan davalardan biri, bir hukuk firması ve çalışanları da dahil olmak üzere sekiz sanığı kapsıyor. Mahkemenin dosyaları incelemeyi reddetmesinin ardından Başsavcılık temyiz başvurusu yaptı ve 2025’in başında dava yeniden görülmek üzere iade edildi.

Şu anda 26 gerçek ve tüzel kişi hakkında davalar sürüyor. Bunlar, Nicolatos Komisyonu, Kalogirou Komisyonu ve Sayıştay raporlarının bulgularına dayanıyor ve programın işleyişinde ciddi ihlalleri ortaya koyuyor.

“Altın pasaport” programı 2007’den itibaren uygulanıyordu ve 2020 yılının Kasım ayında Al Jazeera’nın ses getiren araştırmasının ardından kapatıldı. O dönemde, verilen vatandaşlıkların önemli bir kısmının usulsüz olduğu ve yatırımcıların yaklaşık %10’unun sabıka kaydı bulunduğu veya uluslararası arananlar listesinde yer aldığı ortaya çıktı.

Mart 2023’ten bu yana yetkililer, yatırımcılar ve aileleri de dahil olmak üzere 96 kişinin vatandaşlığını iptal etti. Bakanlar Kurulu ayrıca 69 pasaportun daha geri alınmasına karar verdi. Toplamda 306 kişi Kıbrıs vatandaşlığını kaybetti ve bunlardan 112’si yürürlüğe girdi.

Başlangıçta finansal kriz sonrasında ekonomiyi desteklemek için tasarlanan program, sonunda yolsuzluğun ve denetimsizliğin sembolü haline geldi. Yeterli denetimlerin yapılmaması ve zayıf gözetim, şüpheli kişilere pasaport verilmesine yol açtı ve bu da Kıbrıs’ın uluslararası itibarına ciddi zarar verdi.