Güney Kıbrıs’ta Noel — gelenekler, adetler, panayırlar ve tarih.

Kıbrıs’ta Noel, yılın en sıcak ve samimi kutlamalarından biridir. Eski Ortodoks geleneklerini, halk adetlerini, sıcak aile yemeklerini ve büyülü bir atmosferi bir araya getirir. Ilıman iklimine rağmen, adada gerçek bir kış ruhunu hissedebilirsiniz — Noel pazarları, Noel ilahileri ve hatta Troodos Dağları’nda kar ile.

Bu materyalde, Kıbrıs’ta Noel hakkında tarih ve dini ritüellerden köy gelenekleri ve kış eğlencelerine kadar en önemli bilgiler bir araya getirilmiştir.

• Kutlama Tarihi
• Kıbrıs’ta Ortodoks Noel
• Noel ve Yılbaşı Gelenekleri
• Noel Pazarları
• Troodos Dağları’nda Kar ve Kış Tatili
• Noel Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kutlama Tarihi

Kıbrıs’ta Noel, 25 Aralık’ta kutlanır — Katoliklerle aynı gün, çünkü Kıbrıs Ortodoks Kilisesi Yeni Jülyen Takvimini takip eder. Bu, Rus Ortodoks Kilisesi’nden farklıdır; Rusya’da Noel, eski stile göre 7 Ocak’ta kutlanır.

Bayram sezonu adada, Noel’den çok önce başlar ve 6 Ocakta kutlanan Epifani (Hz. İsa’nın Vaftizi)ne kadar sürer. Kasım ayının sonlarından itibaren sokaklar Noel süsleriyle, ışıklarla ve vitrinler tematik olarak dekore edilerek aydınlanır.

Kıbrıs’ta Noel, büyük bir bayram olarak görece yeni bir olaydır. Uzun süre en önemli kış etkinliği Yeni Yıl, en önemli dini bayram ise Paskalya idi. Ancak İngiliz yönetiminin gelmesi ve Avrupa etkisiyle Noel, Kıbrıs kültürünün ayrılmaz bir parçası haline geldi.

Yaşlıların hatırlamalarına göre, aileler eskiden mütevazı yaşardı: hediyeler neredeyse hiç verilmezdi ve bayram süsleri genellikle sadece yabancıların evlerinde bulunurdu. Zamanla gelenekler değişti — artık neredeyse her evde Noel ağaçları ve ışıklar var ve şehirler, bayram ışıkları ve müzik gösterileriyle ışıldıyor.

Kıbrıs’ta Ortodoks Noel

Kıbrıs’ta İsa’nın Doğumu Bayramı, yılın en önemli Ortodoks bayramlarından biridir. 25 Aralık’ın arifesinde halk, ruhsal yenilenmeyi simgeleyen ve inanan nesilleri birleştiren gece ayinine akın eder.

Bu gece kiliseler, Bizans ilahileri, tütsü kokusu ve mum ışığının yumuşaklığıyla dolar. Noel ayininin atmosferi özeldir — inanç ve eski ritüellerin uyum ve huzur içinde yaşadığı bir dünyaya taşır.

Kıbrıs manastırları kutlamalarda özel bir rol oynar. Ayinler Athos tarzında yapılır ve şafağa kadar sürebilir. İnananlar için bu, sessizlik, dua ve ruhun arınma zamanıdır. Çok dindar olmayanlar bile, Noel gecesi bir manastırı ziyaret etmenin derin bir izlenim bıraktığını belirtir.

En bilinen manastırlar, bayram ayinlerinin yapıldığı yerler: Aziz Heraklidios (Lefkoşa), Machairas ve Panagia Amiru (Limasol).

Ayin sonrası Kıbrıslılar aileleriyle bir araya gelir. Geleneksel olarak avgolemono çorbası (yumurta, limon ve pirinçle tavuk suyu), fırında et, tatlılar ve tabii ki içinde madeni para bulunan Vasilopita keki servis edilir — tüm yıl için şans simgesi.

Noel ve Yılbaşı Gelenekleri

Kıbrıs’ta, Noel ve Yeni Yıl ile ilgili birçok eski adet korunmuştur. Bunların çoğu antik inançlara dayanır ve köylerde hâlâ sevgiyle yaşatılmaktadır.

Ev ve tekne süsleme

Evler, çam ve zeytin dalları, ışıklar ve figürlerle süslenir. Sahil bölgelerinde benzersiz bir gelenek vardır — tekneleri süslemek. Bu, denizcilerin bereketi ve fırtınalardan korunmayı simgeler.

Çocukların şarkı söylemesi

24 ve 31 Aralık’ta çocuklar evleri dolaşır, şarkılar söyler ve sorar: „Na ta pume?“ — „Şarkı söyleyebilir miyiz?“ Karşılığında fındık, şeker veya madeni para alırlar. Bu gelenek özellikle köylerde sevilir; şarkılar neredeyse her evde duyulur.

„Kalanta“ ve Epifani

6 Ocakta rahipler, cemaatin evlerini kutsal su ile dolaşır ve yeni yıl için mutluluk diler. Bu adete „kalanta“ denir.

Vasilopita — şans keki

1 Ocak’ta, içinde pişmiş madeni para olan Vasilopita keki masaya konur. Parayı bulan kişinin tüm yıl boyunca şanslı olacağına inanılır.

• Vasilopita ve tarifi hakkında daha fazla okuyun

Lukumades ve Kalikancari

Lukumades, geleneksel bir tatlı olan bal toplarıdır. İnanışa göre, birkaç tatlıyı çatıya atmak, kış gecelerinde ortaya çıkan yaramaz ruhlar kalikancariyi uzaklaştırır.

Epifani ve denizde haç

Epifani bayramında, 6 Ocakta piskopos ahşap bir haçı denize atar ve genç erkekler onun peşinden dalar. İlk alan kişi kutsanmış sayılır. Bu ritüel hakkında daha fazla bilgi buradan okunabilir.

Zeytin ritüelleri ve fal

Zeytin falı: Genç kızlar, zeytin dalı kullanarak aşk konusunda geleceklerini öğrenmeyi çok severler. Dal, „Bu yıl (isim) beni sevecek mi?“ sorusu ile kömürde yakılır. Dal zıplarsa cevap „evet“ olur. Eğer zıplamazsa, yerel halk farklı isimler deneyerek sonsuza kadar fal bakılabileceğini söyler. Belki biri gerçekten aşık olur. Çok pratik bir fal; kızın şansı sonsuz.

Zeytinle temizleme: Noel’de zeytin dalıyla havada bir haç çizilir ve sonra yakılır; ev negatiflik ve kıskançlıktan arınır.

Şarapta domuz

Eski bir gelenek: Noel’den 2–3 gün önce genç bir domuzun eti şarap, tuz ve kişnişte bekletilir, aromatik tütsü için ateşin üzerine asılır ve sonra bayram masasında sunulur. Bunun eve bolluk ve güçlü aile bağları getirdiğine inanılır.

Plumizun — Noel parası

Epifani günü, 6 Ocakta çocuklar, büyükanne ve büyükbabalara yaratıcı bir görevle gönderilir — şiir okumak, güzel şarkılar söylemek, resim yapmak veya el yapımı bir hediye yapmak. Karşılığında büyükanne ve büyükbabalar geleneksel olarak çocuklara para hediyesi verir.

Noel Pazarları

Noel köyleri ve pazarları, Kıbrıs tatillerinin önemli bir parçasıdır. Aralık ayında sokaklar ve meydanlar, müzik, tarçın kokusu ve sıcak şarapla masalsı şehirler haline gelir. Burada el sanatları atölyeleri, konserler, tadımlar ve çocuk etkinlikleri düzenlenir.

Belediye köyleri

23 Aralık – 6 Ocak tarihleri arasında resmi Noel köyleri açıktır — örneğin Platres, Kakopetria ve Fikardou. 2025–2026 yılı köylerin tam listesi buradan görülebilir.

Özel pazarlar

Adanın her yerinde özel etkinlikler de yapılır: botanik bahçelerinde, kültür merkezlerinde, sahil boyunca ve hatta kafelerde pazarlar. Popüler pazarlar:

• Handmade in Cyprus
• Pyrgos’ta Noel Pazarı
• CyHerbia Festivali
• Prozak’ta Noel Pazarı
• Limassol’da Xmas Fest Festivali
• Platres’te Noel Pazarı

Troodos Dağları’nda Kar ve Kış Tatili

Kıbrıs, kışın bile sürpriz yapabilir. Ilıman Akdeniz iklimine rağmen, Troodos Dağları’nın zirveleri Aralık ve Ocak ayında karla kaplanır. Burada kayak yapabilir, şömineli dağ evlerinde dinlenebilir ve karla kaplı Kıbrıs çamlarının manzarasının tadını çıkarabilirsiniz.

Kış tatili için popüler köyler: Platres, Kakopetria ve Prodromos. Tatil günlerinde seyahat planlıyorsanız, konaklamayı önceden ayarlayın: dağ otelleri Yeni Yıl ve Noel’den çok önce dolmaktadır.

Kıbrıs’ta Noel Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kıbrıs’ta Noel ne zaman kutlanır?
25 Aralık — İsa’nın Doğum Bayramı’nın resmi tarihi.

Kıbrıs Noel’i Rusya’dakinden nasıl farklıdır?
Kıbrıs Kilisesi, Yeni Jülyen Takvimi’ne göre yaşar, bu nedenle Noel burada 25 Aralık’ta kutlanır, Rusya’daki gibi 7 Ocak’ta değil.

Bayram sezonu ne kadar sürer?
Kasım sonundan 6 Ocak’a kadar — Noel pazarları, ayinler ve Epifani kutlamalarıyla.

Pazarlar hangi saate kadar açıktır?
Belediye pazarları 21:00’e kadar, özel pazarlar gece yarısına kadar.

Noel etkinlikleri ve Kıbrıs’ın kış gelenekleri hakkında haberleri kaçırmamak için Instagram ve Telegram hesabımızı takip edin!